جامع خبر(جامع نیوز):دومین همایش تامین مالی یکشنبه ۲۸ بهمن ماه با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و مدیران ارشد بورسی در سالن پاسارگاد هتل اسپیناس برگزار شد.

دلایل تمایل تامین مالی از بازار سرمایه

به گزارش جامع خبراز ستاد خبری دومین همایش تامین مالی، پنل های تخصصی از سوی مدیران مختلف در این همایش ارائه شد، نخستین پنل از سوی حسین عبده تبریزی عضو شورای عالی بورس ارائه شد.عضو شورای عالی بورس با اشاره به مهم‌ترین علت تمایل جامعه و دولت به تامین مالی از بازارسرمایه، مشکل محوری اقتصاد و عوامل افزایش تورم را اعلام و درباره مسائل لازم پیش از تامین مالی، توضیح داد. وی درخصوص دلایل تمایل جامعه به ابزارهای تامین مالی گفت: مشکلات نظام بانکی و کاهش توانایی آنها در پرداخت نقدینگی به نهادها را می‌توان مهم‌ترین دلیل تمایل جامعه به ابزارهای تامین مالی دانست. از سوی دیگر افزایش سرمایه در گردش نهادها زمینه را برای افزایش نیاز این شرکت‌ها به نقدینگی زیاد فراهم کرده است. عبده‌تبریزی با اشاره به افزایش تامین مالی دولت از بازار سرمایه افزود: پیش بینی تامین مالی ۵۱ هزار میلیارد تومانی در بودجه ۹۸ نشان می دهد بازار سرمایه نقش پررنگی در سیاست‌گذاری های دولت برای سال‌های آتی و تمایل این نهاد برای استفاده از ابزارهای تامین مالی دارد.در این بین  نباید از تاثیر گسترش بازار سرمایه در سال‌های اخیز نیز غافل شویم. این مقام مسئول در خصوص علت رو آوردن دولت به استفاده از ابزارهای تامین مالی گفت: کم شدن هزینه ریخته‌گری و توجه به سیاست‌های بازارمحور از جمله دلایلی است که دولت را به استفاده از این ابزارها متمایل کرده است. با این حال استفاده از ابزارهای مالی در هر شرایطی، کارآمد نیست. برای کارا بودن ابزارهای تامین مالی باید شرایط اقتصادی خاصی وجود داشته باشد.پیش از استفاده از این ابزاها باید به شرایط موجود در اقتصاد توجه کرد. عبده تبریزی با اشاره به گستره متفاوت ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه گفت: درجه تاثیر ابزارها بر اساس هدف طراحی آنها متفاوت است و هر ابزاری برای هدف خاصی کاربرد دارد. از این رو برای استفاده از این ابزادها نباید از اهمیت چارچوب‌ های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق و جغرافیای مختلف غافل شویم. وی رشد افسارگسیخته نقدینگی و تورم را ۲ مسئله و مشکل محوری اقتصاد ایران دانست و افزود: بدون شک تحریم ها بر تامین مالی تاثیرگذار است. از سوی دیگر با توجه به تاثیرگذاری نقدینگی بر نرخ تورم، سیاست‌های پولی و بودجه می‌توان گفت افزایش بالای حجم نقدینگی آثار سوء بسیاری بر اقتصاد داشته است. عضو شورای عالی بورس ادامه داد: ایران از معدود کشورهای جهان است که رشد نقدینگی در آن به ۲۰ درصد رسیده است. به این ترتیب باید رشد نقدینگی در اقتصاد به ۱۰ الی ۱۵ درصد کاهش پیدا کند تا وضعیت اقتصاد به شرایط ثابتی برسد.رشد بسیار بالای نقدینگی زمینه افزایش نرخ تورم را فراهم کرد.تقسیم نرخ تورم به دو بخش کالایی و خدمات نشان می دهد رشد بالای تورم در حوزه کالا اتفاق افتاده که بر قدرت خرید جامعه تاثیر مستقیم دارد. عبده تبریزی مشکلات نظام بانکی و حذف نرخ بالای سود سپرده ها که مانع از افزایش رشد نقدینگی شده را دو عامل مهم افزایش تورم در اقتصاد دانست و گفت: سهم پول در دولت روحانی کاهش پیدا کرد که نشان از تلاش این دولت برای مهار نقدینگی بود با این حال نقدینگی اقتصاد از روزنه به وجود آمده به دلیل رشد حدود ۸۷ درصدی شبه پول در این دولت نشات گرفت. وی ادامه داد: از سوی دیگر،افزایش رشد پایه پولی به افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی مربوط است‌ یعنی قرمز شدن حساب بانک‌ها پول مازادی را خلق کرد که در نهایت به افزایش حجم نقدینگی و به دنبال آن بالا رفتن نرخ تورم انجامید.متوسط نرخ رشد پایه پولی، حجم پول، حجم نقدینگی و نرخ ارز در مدت اخیر فاصله بسیاری از هم گرفته‌اند و زمینه بحران اقتصادی را فراهم کردند. براین اساس دولت یکسان‌سازی نرخ ارز را به عنوان راه‌حلی برای این چالش در نظر گرفت. عبده تبریزی برآورد از دوره زمانی تحریم‌های بین‌المللی، تعقیب سیاست‌های دولت و بانک مرکزی، حرکت به سمت صادرات، اتخاذ راهکارهای ابتکاری در انتقال وجوه، درک درست از سطح تقاضای داخلی و حساسیت نسبت به نرخ ارز و اتخاذ سیاست‌های مناسب با آن را از جمله مسائلی اعلام کرد که پیش از تامین مالی از طریق ابزارهای بازار سرمایه باید به آن توجه کرد.

اوراق منفعت، ابزاری برای توسعه اقتصادی

۰۱

مدیرعامل تامین سرمایه تمدن نیز در ادامه با اشاره به ساختارها و روش های تامین مالی از طریق بازار سرمایه عنوان کرد: امروز در بازار سرمایه کشور و با کمک کمیته فقهی ابزارهای مالی متنوعی در دسترس سرمایه گذاران قرار دارد که با هر سلیقه ای منطبق است. محمودرضا خواجه نصیری، افزود: اوراق اجاره، اجاره سهام، مرابحه، سفارش ساخت، رهنی و خرید دین، مشارکت، سلف و اوراق منفعت از مهمترین انواع اوراق بدهی هستند. خواجه نصیری با بیان اینکه در حال حاضر یکی از مهمترین ابزارهای تامین مالی اوراق منفعت است، افزود: این اوراق با استفاده از قراردادهای مجاز شرعی طراحی شده و به توسعه کمی و کیفی بازار مالی کمک می کند. مدیرعامل تامین سرمایه تمدن، تامین مالی صنعت نفت کشور با استفاده از اوراق منفعت را راهی برای توسعه اقتصادی دانست و افزود: در سیاست های اقتصاد مقاومتی به توسعه صنعت نفت کشور تاکید شده و بدیهی است که هر صنعتی به تامین مالی نیاز دارد و یکی از بهترین گزینه های تامین مالی اوراق منفعت است. وی تصریح کرد: امروز بازار سرمایه کشور از ظرفیت های متنوع و گسترده ای برای تامین مالی برخوردار است و به ویژه در بحث اوراق منفعت سازمان بورس، ارکان، سمات و مجموعه بازار سرمایه روش اثر بخش و کارآمدی را طراحی کرده اند که می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.

اوراق اجاره ای، ابزاری مناسب جهت تأمین منابع

۰۱

محدثه رزاقی، مدیر تامین مالی شرکت تامین سرمایه نوین با ارائه پنلی در خصوص اوراق اجاره گفت: اوراق اجاره، اوراق بهادار با نام قابل نقل‌و‌انتقالی است که نشان‌دهندۀ مالکیت مشاع دارندۀ آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است، ابزاری مناسب جهت تأمین منابع مورد نیاز جهت اجرای طرح های توسعه، تأمین سرمایه در گردش، خرید دارایی جدید و … بر اساس عقد اجاره؛ استفاده از منابع آن آزاد است، جهت استفاده از این ابزار وجود یک دارایی به عنوان دارایی مبنای انتشار ضروری است و مدت تأمین مالی از طریق این ابزار حداکثر ۴ سال است. در ادامه همایش تامین مالی از طریق بازار سرمایه،  معاون مالی شرکت هواپیمایی ماهان با اشاره به اینکه اخیرا صکوکی با عنوان اوراق منفعت منتشر شد، ابراز کرد: در بخش خصوصی، این اوراق نخستین صکوک از این نوع محسوب می شود. محمدرضا نمک‌شناس،ادامه داد: بر این اساس، عرضه صکوک منفعت شرکت هواپیمایی ماهان به ارزش هزار میلیارد ریال و به نرخ معین ۱۶ درصد جهت تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز این شرکت انجام شد. وی خاطرنشان کرد: مقرر شد که در این اوراق، منافع آتی حاصل از قراردادهای اجاره تعدادی از  خطوط هوایی  به مدت ۴ سال به شرکت واسط مالی خرداد یکم به وکالت از خریداران اوراق واگذار شود.

صندوق سرمایه گذاری پروژه، ابزار شفاف تامین مالی

۰۱

مدیرعامل بورس انرژی گفت: برای ابزارسازی در بازار سرمایه مجموعه های زیادی تلاش کرده‌اند و امروز در بورس انرژی نیز شاهد دستاوردهای ارزنده ای هستیم. سید علی حسینی،با اشاره به میزان سرمایه گذاری جهانی در حوزه انرژی گفت: طی دو دهه گذشته اوج سرمایه گذاری در حوزه انرژی مربوط به سال ۲۰۱۴ میلادی بود و به رغم آنکه از سال ۲۰۱۵ میلادی به بعد میزان سرمایه گذاری در این حوزه کاهش داشته اما همچنان حجم قابل توجهی است. وی با بیان اینکه پیش بینی شده سرمایه گذاری در حوزه انرژی  تا سال ۲۰۳۵ بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد دلار باشد، ادامه داد: بر اساس پیش بینی ها بیشترین حجم سرمایه گذاری در حوزه انرژی به برق اختصاص دارد، نفت در جایگاه دوم است و پس از آن گاز، ذغال سنگ و در آخر انرژی های پاک قرار گرفته اند. مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به سیاست های کلان اقتصادی و اظهار نظر سیاستگذاران افزود: در ایران نیز افزایش قابلیت تولید روزانه نفت خام به ۴.۵ میلیون بشکه، میعانات گازی ۹۵۰هزار بشکه و یک میلیارد و صد میلیون متر مکعب گاز طبیعی تا سال ۱۴۰۰ در دستور کار قرار داشت. همچنین افزایش تولید مجتمع های پتروشیمی از ۲۵ میلیارد دلار به ۸۰ میلیارد دلارنیاز به سرمایه گذاری ۱۳۴ میلیارد دلاری در بخش بالادستی و ۶۷ میلیارد دلاری در بخش پایین دستی تا سال ۱۴۰۰را رقم زده است. این  مدیر ارشد بازار ادامه داد: از سوی دیگر دو برابر شدن مصرف برق طی ده سال آینده و ایجاد ۵۰ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق جدید به سرمایه گذاری بیشتر در حوزه انتقال و توزیع نیروی برق نیاز دارد. حسینی ضمن بیان اینکه موارد ذکر شده نشانه ظرفیت حوزه انرژی کشور است افزود: برای تامین مالی حوزه انرژی کشور باید از ابزار های متنوع بهره برد.به گفته مدیرعامل بورس انرژی ایران تأمین مالی صنایع مختلف از طریق بازار سرمایه از رقم ۱۴۳ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۱، به ۱۲۲۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۵ رسیده که بیانگر رشد ۷۵۰ درصدی است. در سال ۹۶ نیز با رسیدن حجم تامین مالی به  ۲۰۵۰ هزار میلیارد رشد ۶۸ درصدی را تجربه کردیم و این حاکی از ظرفیت بالای بازار سرمایه و همچنین بورس انرژی در تامین مالی بخش های مولد اقتصاد کشور است. وی با اشاره به اینکه با هدف افزایش تنوع ابزارهای تامین مالی بهره برداری از صندوق سرمایه گذاری پروژه در دستور کار بورس انرژی قرار گرفت، افزود: صندوق سرمایه گذاری پروژه یک نهاد مالی است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس شده و ویژگی آن جمع آوری سرمایه از عموم و تخصیص آن به سرمایه گذاری در ساخت و تکمیل پروژه معین است. حسینی به مراحل راه اندازی و نحوه عملکرد این صندوق اشاره کرد و گفت: مراحل راه اندازی این صندوق شامل دریافت موافقت اصولی تاسیس صندوق، دریافت مجوز تاسیس صندوق پروژه، دریافت مجوز فعالیت از سازمان، تاسیس شرکت پروژه، دریافت مجوز اولین عرضه عمومی، درج نماد در بورس انرژی ایران و قیمت‌گذاری سهام شرکت پروژه است. مذیر عامل بورس انرژی اجرای پروژه از طریق عقد قرارداد با پیمانکاران ذیصلاح براساس مراحل، زمانبندی، مصالح و نقشه‌های پیش‌بینی شده در طرح توجیهی پروژه و با رعایت مقررات مربوطه؛ ارائۀ صورت وضعیت‌های پیشرفت پروژه به ناظر فنی، در مواعد مقرر در اساسنامه؛ ارائۀ صورت‌ وضعیت‌های پیشرفت مالی پروژه به مدیر صندوق در مواعد مقرر در اساسنامه؛ همکاری با ناظر فنی، مدیر صندوق، متولی و کارشناس رسمی دادگستری منتخب برای بازدید از مراحل اجرای پروژه. مسئولیت اخذ پایان کار و مجوزهای نهایی مربوطه برای آمادگی و رسیدن به مرحلۀ بهره‌برداری را از وظایف و مسئولیت‌های شرکت پروژه دانست و ادامه داد: مجمع، هیات مدیره، مدیر، متولی، متعهد پذیره نویس، ناظر فنی، بازارگردان و حسابرس ارکان این صندوق را تشکیل می دهند.

مدیریت ریسک با مدل جدید اختیار فروش تبعی

۰۱

سرپرست معاونت بازار شرکت بورس و اوراق بهادار تهران گفت: در دستور العمل جدید اوراق اختیار فروش تبعی تهدیدهای معامله به میزان چشمگیری کاهش داشته است. سید مهدی پارچینی در ادامه این همایش با اشاره به کارکردهای اختیار فروش تبعی گفت: پتانسیل اوراق تبعی برای سرمایه گذاری در بورس بسیار زیاد است و کارکردهای آن باعث شده تا این اوراق یکی از مهمترین ابزارهای بورسی شناخته شود. موضوع اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان ابزاری اطمینان بخش و مبتنی بر سهام مطرح شد و ابزار از مرداد سال ۹۱ تا سال ۹۵ مورد استفاده قرار گرفت. وی ادامه داد: این ابزار از سال ۹۵ با ویژگی های جدید ارایه شد و با دو کارکرد مورد استفاده قرار گرفت. فاز اول آن مبتنی بر سهام و فاز دوم آن که از آذر سال ۹۷ فعال شد مبتنی بر شاخص اوراق بهادار بود. سرپرست معاونت بازار شرکت بورس و اوراق بهادار تهران آماری در زمینه تامین مالی از طریق این ابزار ارایه داد و گفت: تا سال ۹۵ میزان تامین مالی از طریق اوراق تبعی به چهار هزار و ۲۴۵ میلیارد ریال رسید. وی افزود: سال ۹۶ نیز میزان تامین مالی از این طریق به ۲۳هزار و ۵۴۴ میلیارد ریال رسید و در ۹ ماهه نخست سال ۹۷ این تامین مالی بالغ بر  ۲هزار و ۶۴۵ میلیارد ریال شد. دلیل کاهش این رقم نسبت به سال قبل نیز، مربوط به بازبینی و تدوین مجدد دستورالعمل آن در سال ۹۷ بود که خوشبختانه با موفقیت به پایان رسید. این مدیر بورس اوراق بهادار تهران دلایل بازنگری در دستور العمل اوراق اختیار فروش تبعی را تشریح کرد و گفت: مدیریت ریسک دارنده اوراق اختیار فروش تبعی، یکی از مهمترین دلایل این بازنگری بود. صادرکنندگان اوراق اختیار فروش تبعی تحت تاثیر ریسک های بسیار زیادی قرار می گرفتند که در دستور جدید این موارد برطرف شد. پارچینی افزود: در شرایط جدید پوشش ریسک به میزان بسیار زیادی افزایش داشت. همچنین در دستورالعمل جدید اوراق اختیار فروش تبعی معامله دارایی پایه توسط مجری تامین مالی و سرمایه گذار صورت می گیرد و این موضوع تهدیدهای معامله را به میزان چشمگیری کاهش می دهد.

اعمال محدودیت‌ سدی برابر اجرایی شدن صندوق‌های زمین و ساختمان

۰۱

مدیرعامل تامین سرمایه بانک مسکن  دیگر سخنران این  همایش بود و ضمن اشاره به اهمیت صندوق‌های زمین و ساختمان گفت: صندوق‌های زمین و ساختمان شکل ساختاریافته مشارکت مدنی سنتی در تولید پروژه‌های مسکن در بازار سرمایه است که به شکل صندوق‌های زمین و شاختمان نمایان می‌شوند. به عبارت دیگر این صندوق‌ها وظیفه تامین مالی برای پروژه‌های صنعت ساختمانی را برعهده دارند. محسن فاضلیان در خصوص ویژگی‌های صندوق‌های زمین و ساختمان بیان کرد: برای اینکه این صندوق‌ها به پروژه‌ای وارد شوند،اسناد مالکیت زمین باید بدون شرط و یرای انتقال به صندوق آماده باشد. مدیرعامل تامین سرمایه بانک مسکن ادامه داد: از سوی دیگر هدف از پروژه باید احداث واحد‌هتی مسکونی و تعداد این واحد‌ها بیش از ۵۰ واحد باشد. این فعال بازار سرمایه در مورد شرایط پروژه‌های نیمه‌تمام گفت: صندوق‌های زمین و ساختمان تنها به شرطی وارد پروژه‌های نیمه‌تمام میشوند که اطلاعات مالی آنها کاملا شفاف باشد. در ادامه فاضلیان درمورد مزایای استفاده از صندوق‌های زمین و ساختمان بیان کرد: اصلاح ساختار مالی، استفاده از امکانات بانک مسکن، مواجهه با کمبود منابع مالی و نظارت بر نحوه مصرف وجوه تنها بخشی از مزایای این صندوق‌هاست. وی با تاکید بر کیفیت بالای ساخت این پروژه‌ها اظهام کرد: ساخت پروژه توسط یکی از پیمانکارانی انجام میشود که براساس قانون و مقررات مربوط به صندوق‌ها از میان انبوه‌سازان واجد شرایط خاص و باسابقه درخشان انتخاب می‌شوند. مدیرعامل تامین سرمایه بانک مسکن در ادامه ضمن اشاره به پروژه‌های این شرکت در زمینه زمین و ساختمان بیان کرد: تامین سرمایه بانک مسکن تاکنون ۴ پروژه را در این حکزه کلید زده که ۲ پروژه به طور کامل به اتمام رسیده و به عنوان تجربیات موفقی در کارنامه این شرکت قرار گرفته است.  پروژه نسیم با هزینه ۲۷ میلیارد تومانی و ۸۰ واحدی در شهرک راه‌آهن تهران، از طریق پیش فروش ساخته شد و اکنون برای خریداران خود سود ۱۰۰ درصدی را به ارمغان آورده است. وی افزود: پروژه مسکن نارون نیز یکی دیگر از پروژه‌های موفقی بود که با مشارکت شرکت سرمایه‌گذاری مسکن اروند در شهر اراک، با حجم ۱۴۴ واحد مسکونی ساخته شد و مانند مروژه نسیم توانسته سود حدود ۱۰۰ درصدی را برای خریداران خود به همراه بیاورد. فاضلیان پروژه نگین شهر ری را در پروژه این شرکت اعلام و اظهار کرد: روند کاری این پروژه که شامل ۲۴۰ واحد در ۴ بلوک ۹ طبقه‌ای ساخته شده، در حال حاضر ۳۰ درصد رشد کرده و امیدواریم در ۲ سال آینده به بهره‌برداری برسد. در انتها فاضلیان ضمن گله از محدودیت‌هایی که برای صندوق‌های زمین و ساختمان در نظر گرفته شده، بیان کرد: از یکسو بازدهی که صندوق‌های زمین و ساختمان در بازار واقعی ساخته‌اند، محور ۲۰ درصد را رد کرد و از سوی دیگر این صندوق‌ها توانسته رونقی را به بازار مسکن تزریق و این بازار را به تعادل نزدیک کند؛ با این حال محدودیت‌هایی برای تامین سرمایه بانک مسکن برای مشارکت این صندوق‌ها در پروژه‌های ساختمانی اعمال شده که منطقی نیست.

اوراق سلف موازی یکی دیگر از راه های تامین مالی

۰۱

مدیر تامین مالی تامین سرمایه امید آخرین پنل همایش را ارائه کرد و گفت: سلف موازی، قراردادی است که در بازار ابزار مشتقه معامله می‌شود و بر اساس آن مقدار معینی از دارایی پایه بر اساس مشخصات قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش می‌رسد. محمدرضا توکل‌نیا افزود: اوراق سلف مبتنی بر کالا است. به عبارتی ارزش آن مشتق از ارزش کالایی است که انتشار اوراق بر پایه آن صورت گرفته است. اوراق سلف دارای سود بین دوره نیست و اصل و سود منابع مالی تامین شده (درصورت تسویه نقدی) در سررسید پرداخت می‌شود، به عبارتی این نوع تامین مالی باعث حفظ قدرت نقدینگی در طول دوره برای شرکت عرضه کننده می‌‌شود. وی با اشاره با نمونه های عنوان شده از این طریق گفت:  اوراق سلف موازی استاندارد کنسانتره(شرکت گل گهر)، سراتو(شرکت سایپا)، سیمان(شرکت سیمان اصفهان)، پلی اتیلن  سنگین۷۰۰۰F(پتروشیمی ایلام) و….. از جمله پروژه های عملیاتی شده است